Темекі: қоршаған ортаға қауіп
31 мамыр – Дүниежүзілік темекіден бас тарту күні. 2022 жылдың Дүниежүзілік темекісіз күннің ұраны – «Темекі: қоршаған ортаға қауіп». Темекі өнеркәсібінің қоршаған ортаға зияны бар екенін бәрі біледі! Өкінішке қарай, бұл сала жылдан-жылға өз қуатын арттырып, планетамыздың экологиясына салмақ түсіруде. Дүкен сөрелерінде ашық бояуымен көз тартатын темекі ассортименті азаймай, керісінше көбейіп келеді. Компанияларда тек ерлерге ғана емес, әйелдер мен жас өспірімдерге де темекі шегу өте сәнді және беделді болып саналады. Бірақ бұлар темекі тартпас бұрын болашақ ұрпақты ойлауы керек. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының статистикасы бойынша темекі жыл сайын 8 миллионнан астам адамды өлтіреді және қоршаған ортаны бұзады, өсіру, өндіру, тарату, тұтыну және тұтыну қалдықтары арқылы адам денсаулығына одан да көп зиян келтіреді. Дүниежүзілік темекісіз күнді 1987 жылы ДДҰ темекі індетіне және оның зардаптарына назар аудару үшін белгіледі. Енді 31 мамырда өткізілетін шаралар темекі шегуді тоқтатуға бағытталған. Темекі шегу кез келген жыныстағы және кез келген жастағы адамдарға зиян келтіреді, бұл қауіпті, жиі өлімге әкелетін ауруларға әкеледі. Пассивті темекі шегу де қауіпті, әсіресе балалар үшін. Темекі түтінінде 4000-нан астам химиялық заттар бар, олардың кем дегенде 250 адамға зиянды. Темекі шегу терінің, тырнақтың, шаштың күйін нашарлатады, тістерді бұзады, киімнен жағымсыз иіске әкеледі. Темекі шегу өкпе ісігі, инфаркт сияқты жиі өлімге алып келетін аурулардың дамуына тікелей байланысты. Пассивті темекі шегу кезінде жұтылатын екінші түтін тыныс алу, жүрек-тамыр жүйелеріне теріс әсер етеді, инфаркт, жүректің ишемиялық ауруы және өкпе ісігінің даму қаупін арттырады. COVID-19 пандемиясының аясында темекі шегушілердің ауруды неғұрлым ауыр түрде тасымалдайтынын және темекі тартпайтындарға қарағанда COVID-19-дан өлім қаупі жоғары екенін көрсететін зерттеулер жүргізілді. Бұл факт миллиондаған темекі шегушілерді темекіні тастауға итермеледі.
Темекіні тастасаңыз...
20 минуттан кейін жүрек соғу жиілігі қалыпқа келеді,
12 сағаттан кейін қандағы көміртегі тотығының деңгейі қалыпқа келеді,
2 аптадан кейін өкпе қызметі жақсара бастайды,
1 айдан кейін жөтел азаяды,
5-15 жылдан кейін инсульт қаупі темекі тартпайтындармен бірдей болады,
15 жылдан кейін жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупі темекі тартпайтындармен бірдей болады. Мен сізді темекіні тастау туралы шешімді бүгін қабылдауға шақырамын, өйткені темекі шегу қауіпті!